Politiek, recht en economie

Marokko laat zich voorstaan op een relatief vreedzaam verlopen ‘Arabische lente’. De overheid is erin geslaagd om de talrijke protestbewegingen te neutraliseren, onder andere via een hervorming van de Grondwet in 2011. Deze ontwikkelingen resoneren ook in de Marokkaanse gemeenschappen in Nederland, in de vorm van NGOs en debatten over culturele en mensenrechten. Bovendien biedt de Marokkaanse overheid zich in Europa aan als een effectieve en betrouwbare partner voor de bestrijding van jihadisme en andere vormen van radicalisering.

Om de maatschappelijke ontwikkelingen te begrijpen is diepgaande kennis van het Marokkaanse rechtstelsel vereist. Nederlandse onderzoekers aan de universiteiten te Leiden, Maastricht en Nijmegen hebben de laatste dertig jaar aanzienlijke kennis over met name het Marokkaanse familierecht en familieverhoudingen opgebouwd. Kennis van het recht in zijn diversiteit is vanzelfsprekend van groot belang voor de uitvoering van de sociale zekerheid, de diplomatie en het zakenleven.

Het NIMAR en de Universiteit Leiden hebben samen met het Centre Jacques Berque (CJB) de afgelopen jaren een reeks van activiteiten omtrent het Marokkaanse recht ontwikkeld en zullen deze in samenwerking met de Université Mohammed V, de Ecole de Gouvernance et d’Economie (EGE), en de Université Internationale de Rabat (UIR) uitbreiden, met sterke aandacht voor de in Nederland levende vragen op dit terrein. Studie van mensenrechten en transitionele vormen van justitie zoals die in Marokko hebben plaatsgevonden zal in verband gebracht worden met de maatschappelijke debatten in Marokko en in migrantengemeenschappen in Europa.

Marokko ontwikkelt zich tot een belangrijke economische actor in Afrikaans en Mediterraan verband en als een hub die deze sferen kan verbinden. Marokko exporteert landbouw- en visserijproducten en fosfaat, biedt zich aan als een locatie voor outsourcing in de vorm van callcenters en streeft naar ontwikkeling van toerisme, logistiek en transport. Privé-universiteiten werven studenten in geheel Afrika. Marokko herstructureert de economie in samenwerking met het IMF en de Wereldbank, en doet grote infrastructurele investeringen in havens, wegen en spoorwegen, in een poging zich te ontwikkelen tot een economische ‘draak’ in Afrika. Voor het Nederlandse zakenleven, dat voor een deel vorm krijgt door ondernemers met een Marokkaanse achtergrond, is kennis van deze economische ontwikkelingen vitaal.