Studiereis: Relaties tussen moslims, joden en christenen in Marokko

Ben je leraar (geschiedenis, maatschappijleer, godsdienst, filosofie, aardrijkskunde) en ben je benieuwd naar hoe in Marokko Moslims, Joden en Christenen samenleven? Dan is deze studiereis naar Marokko iets voor jou. Beperkt aantal plaatsen beschikbaar!

Waarom Marokko?

Marokko is een van de weinige landen in het Midden-Oosten die aan de Arabische lente een vreedzame vorm heeft weten te geven door het pad van brede, gestage politieke hervormingen op te gaan. De Marokkaanse overheid verklaart de relatieve maatschappelijke rust mede door haar islampolitiek, gericht op gematigdheid, tolerantie en vreedzaam samenleven. De Universiteit Leiden en de Nederlandse ambassade te Rabat organiseren in samenwerking met een aantal Marokkaanse instellingen van 18 tot en met 28 oktober 2017 een studiereis voor een selecte groep leraren die kennis willen nemen van dit Marokkaanse model en hierover vanuit Nederlands perspectief kritisch willen nadenken in uitwisseling met elkaar en met Marokkaanse gesprekspartners.

Doel van de reis

De reis heeft twee doelen: enerzijds kennisverwerving over vormen van islambeleving in Marokko, en anderzijds kritische reflectie op het beleid en de mogelijke implicaties voor Nederland. Een vergelijkend perspectief staat centraal tijdens deze reis: wat kunnen de landen van hun omgang met burgerschap, religie en radicalisering van elkaar leren? Hiermee wordt beoogd een bijdrage te leveren aan het islamdebat in Nederland en de dialoog aan te moedigen. Leraren geschiedenis, maatschappijleer, godsdienst, filosofie en aardrijkskunde zijn bij uitstek geschikt om dit gesprek ook met hun leerlingen aan te gaan. Gedurende zeven dagen zal een klein gezelschap op verschillende plaatsen in Marokko met verschillende groepen over deze onderwerpen spreken. Tevens is er uitgebreid ruimte voor culturele en sociale activiteiten, en excursies.

Thema van de reis

Als thema van deze reis is “Relaties tussen Moslims, Joden en Christenen” gekozen, in aansluiting op actuele discussies in Nederland en in Marokko. Marokko is het enige Arabische land waarin nog een Joodse gemeenschap van enige omvang leeft, die tegenwoordig ongeveer 3000 personen telt. De overheid benadrukt godsdienstvrijheid en openheid, en de lange geschiedenis van de Joodse gemeenschappen in Marokko. Het ideaal van vreedzaam samenleven wordt vaak in verband gebracht met de erfenis van de convivencia zoals die in al-Andalus zou hebben bestaan. De laatste jaren heeft de overheid veel Joodse monumenten, zoals synagoges en begraafplaatsen, laten restaureren. Tegelijkertijd is er een groeiend toerisme van Joodse bezoekers met Marokkaanse wortels, uit Israël, Frankrijk, Canada en de Verenigde Staten. Naast de minstens twee millennia oude geschiedenis van Joodse gemeenschappen kent Marokko sinds enkele jaren een toenemende immigratie van Christenen uit Sub-Sahara Afrika. Tijdens deze reis onderzoeken we met name de hedendaagse visies op de geschiedenissen van het samenleven van verschillende geloofsgemeenschappen, van officiële zijde en van de betrokkenen zelf.

Globaal programma

Het programma begint in Leiden waar een startbijeenkomst wordt georganiseerd. Die zal plaatsvinden op dinsdagavond 10 oktober. In Marokko zullen we onze reis beginnen in de noordelijke steden Tanger en Tetouan, waar veel Nederlanders van Marokkaanse afkomst op de een of andere manier banden mee onderhouden. Deze steden kennen van oudsher belangrijke Joodse en Christelijke gemeenschappen. Vervolgens zullen we Casablanca aandoen, waar de grootste Joodse gemeenschap van Marokko leeft. In de hoofdstad Rabat gaan we in gesprek met docenten en studenten van een instelling voor Christelijke oecumenische theologie en bezoeken we een centrum van de officiële raad van Islamitische geleerden.

Vooraf, tijdens en na de reis is er volop gelegenheid voor onderlinge discussie en kritische reflectie, waarbij deelnemers steeds uitgenodigd worden hun eigen opvattingen en standpunt te verwoorden, met als leidende vraag of en hoe de Marokkaanse aanpak van belang kan zijn voor het leven van moslims in Nederland. Van de deelnemers wordt gevraagd zich actief op deze discussies voor te bereiden en achteraf een verslag in te dienen over hoe de ervaringen en opvattingen die tijdens de reis zijn opgedaan naar de onderwijspraktijk kunnen worden vertaald. In Leiden komt de groep nadien opnieuw bij elkaar om die voorstellen te delen en bespreken.

Wie kan zich aanmelden?

Deelname aan de reis staat open voor leraren geschiedenis, maatschappijleer, godsdienst, filosofie en aardrijkskunde, waarbij wij streven naar een gezelschap met verschillende achtergronden. Studenten in de laatste fase van hun lerarenopleiding in een van deze domeinen kunne zich eveneens kandidaat stellen.

De reis wordt georganiseerd door het Nederlands Instituut in Marokko (NIMAR) en de Leiden Islam Academie (LIA), beide vallend onder de Universiteit Leiden, in samenwerking met de Nederlandse Ambassade te Rabat en Marokkaanse partners. Het is de derde activiteit in een driejarig programma van studiereizen en bijeenkomsten. We verwachten van de deelnemers een zekere flexibiliteit in de uitvoering van het programma.

Aanmelden

Reis- en verblijfskosten worden gedragen door de Universiteit Leiden. Lunch of diner en andere kleine uitgaven zijn voor rekening van de deelnemers. Belangstellenden kunnen solliciteren door een motivatiebrief en een curriculum vitae uiterlijk woensdag 6 september te sturen aan Leiden Islam Academie leidenislamacademie@hum.leidenuniv.nl , ter attentie van mw F. Azzarhouni. Een selectiecommissie beslist wie toegelaten wordt. Geslecteerde kandidaten krijgen uiterlijk op 18 september een bevestiging van hun deelname.