Na vijf intensieve collegeweken en veel Arabisch kwam een heel ander element van Marokko aan de orde: de Berbers. Een week lang kregen we college van Professor Maarten Kossmann, specialist op het gebied van Berbertalen -en culturen aan de Universiteit Leiden. Vol enthousiasme heeft hij zijn brede kennis hierover met ons gedeeld.
Zo begonnen we de week met een overzicht van Berbertalige regio’s. Die bevinden zich niet alleen in Marokko maar liggen verspreid over Noord-Afrika en delen van de Sahelregio. ’s Middags gingen we meer in op de verschillende Berbertalen. Hoewel deze vaak onder één noemer gevat worden, zijn ze niet wederzijds verstaanbaar. Als studenten Arabisch kunnen we ons daar inmiddels wel iets bij voorstellen.De tweede dag was helemaal gewijd aan de ontwikkeling van de Berberse identiteit en beweging. Op allerlei plaatsen zie je tegenwoordig de Berbervlag en het Tifinagh-schrift verschijnen en Professor Kossmann heeft uitgebreid uitgelegd hoe dat is ontstaan.
Op woensdag gingen we specifiek in op het Rifgebied. De afgelopen jaren is deze regio veel in het nieuws geweest vanwege allerlei protesten. Wat hier precies achter zit, heeft veel te maken met de eeuwenlange geschiedenis van het gebied. Naast alle historie, heeft Professor Kossmann ook uitgebreid stilgestaan bij de steden en natuurgebieden die de moeite waard zijn om te bezoeken. Uiteenlopend van de baai bij Al Hoceima, het fort van de Spaanse enclave Melilla tot de Tidirhine Berg.
‘s Middags was het tijd voor de snelcursus Tarifyt, de Berbertaal die in de Rif wordt gesproken. Hoewel er veel woorden uit het Arabisch zijn overgenomen en de grammaticale structuren wel een beetje overeenkomen, betekent dit niet dat je met kennis van Arabisch, deze taal goed kunt volgen. Verder hebben we tijdens deze korte inleiding wat basiszinnen geleerd zodat we die in ieder geval kunnen gebruiken op reis in de Rif.
Op donderdagochtend hebben we het specifiek gehad over de geschiedenis van de Rif die Professor Kossmann illustreerde aan de hand van enkele muziekfragmenten. Belangrijke gebeurtenissen worden vaak bezongen zoals de Slag bij Anwal in 1921 waarbij de Rifijnen een grote overwinning boekten op de Spanjaarden. In de huidige tijd wordt muziek ook nog steeds veel gebruikt om actuele thema’s aan te snijden. Zo liet Professor Kossmann een liedje horen over de vele jonge mensen die momenteel de Rif verlaten in de hoop op een beter leven in Europa. ’s Middags was er nog meer aandacht voor muziek maar nu ging het vooral over allerlei traditionele manieren van muziek maken door middel van zang en instrumenten.
Al met al was het een hele interessante week die zeker een goede aanvulling is op het programma en die helpt om wat meer te begrijpen van wat we hier in Marokko zoal tegenkomen.
Laura Spierings